Tortulo-di-champ
Syntrichia ruralis
Pottiaceae
Nom en français : Tortule des champs.
Descripcioun :Aquelo mousso coumuno fai de tepiero pulèu espesso (1 à 8 cm) sus la roco o au sòu, e souvènt jaunastro. Li fueio soun espatulado, à bord recurva, e podon faire fin qu'à 5 mm ; porton un long péu ialin e denta. La costo èi souvènt roujo. Fai raramen d'espouroufite ; aquéli an uno sedo roujo founso e uno urno marroun (fotò).
Usanço :Es proche d'àutri meno dóu meme gènre, pamens se recounèis à sa taio, soun long péu e l'endré ounte trachis. Se pòu engana emé d'àutri mousso à long pèu : Barbula, Tortula, Racomitrium...
Port : Acroucarpo
Taio : 1 à 8 cm
Fueio : 2 à 5 mm
Tipe bioulougico :
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Syntrichia
Famiho : Pottiaceae
Ordre : Pottiales
Coulour de la flour :
Petalo : 1 à 3 cm
Ø (o loungour) flour : Membrano basalo auto
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca (Si)
Autour basso e auto : 0 à 2200 m
Aparado : Noun
Abriéu à juliet
Liò : Sòu
- Roco
- Muraio
Estànci : Mesoumediterran à Aupen
Couroulougi : Oulartico
e Mieterrano
Ref. sc. : Syntrichia ruralis (Hedw.) F.Weber & D.Mohr, 1803
(= Tortula ruralis (Hedw.) G.Gaertn., B.Mey. & Scherb., 1802 = Barbula ruralis Hedw., 1801 )
Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753